Historie

De eerste bewoners van Schiermonnikoog waren naar verluid de Cisterciënzer monniken van het klooster Claercamp uit Friesland, die zich in de Middeleeuwen op het eiland vestigden. Het eiland dankt zijn naam aan deze in grijze pijen gehulde monniken. Schier = grijs , oog = eiland: grijze monniken eiland.

Om deze monniken te eren is in 1961 het standbeeld van de Schiere Monnik op het Willemshof naast het gemeentehuis onthuld. Kunstenaar Martin van Waning maakte dit bronzen beeld. 

Eigenaren

In 1580, ten tijde van de Reformatie, zijn de Staten van Friesland eigenaar van het eiland geworden. Zij verpachtten de eilander grond om wat opbrengsten te verkrijgen. Deze opbrengsten vielen alleen zwaar tegen, waardoor de Staten grote schulden kregen, en ook ontstond er in die tijd onrust op het eiland. Reden voor de Staten om Schiermonnikoog in 1638 te verkopen. 

Tot 1859 was het eiland eigendom van het geslacht Stachouwer, later Van Starkenborgh-Stachouwer. Deze familie legde de grondslag voor de vorm van het dorp zoals we dat nu kennen, opgebouwd in streken. Een groot aantal straatnamen als Voorstreek, Middenstreek, Langestreek en Noorderstreek herinnert aan deze karakteristieke dorpsinrichting.

In 1859 kwam het eiland in handen van mr. John E. Banck. Op eigen kosten realiseerde Banck onze huidige dijk, die het dorp tegen de zee beschermt en de Banckspolder creeërde. Op zijn favoriete plekje op de dijk staat een stenen bankje met uitzicht over de Waddenzee. Deze bank staat bij eilanders nog steeds bekend als de Bank van Banck.

In 1878 werd het eiland doorverkocht aan de Duitse graaf Hartwig Arthur von Bernstorff. Deze graaf liet voor de houthandel een naaldbos aanplanten en zorgde voor de aanleg van de eerste veerdam, de huidige jachthaven. Toen hij in 1940 overleed erfde zijn zoon Bechtold Eugen Graf von Bernstorff het eiland, tot de Tweede Wereldoorlog aanbrak. 

Krachtens het Besluit Vijandelijk Vermogen verviel het eigendom van het eiland in 1944 aan de Nederlandse Staat.

Van meerdere gehuchten op het eiland, naar een echt dorp genaamd Schiermonnikoog. Het ontstaan van het dorp Schiermonnikoog geschiedde rond de 17de eeuw in opdracht van de familie Stachouwer.